ज॒नि॒ताश्वा॑नां जनि॒ता गवा॑मसि॒ पिबा॒ सोमं॒ मदा॑य॒ कं श॑तक्रतो । यं ते॑ भा॒गमधा॑रय॒न्विश्वा॑: सेहा॒नः पृत॑ना उ॒रु ज्रय॒: सम॑प्सु॒जिन्म॒रुत्वाँ॑ इन्द्र सत्पते ॥
अंग्रेज़ी लिप्यंतरण
janitāśvānāṁ janitā gavām asi pibā somam madāya kaṁ śatakrato | yaṁ te bhāgam adhārayan viśvāḥ sehānaḥ pṛtanā uru jrayaḥ sam apsujin marutvām̐ indra satpate ||
पद पाठ
ज॒नि॒ता । अश्वा॑नाम् । ज॒नि॒ता । गवा॑म् । अ॒सि॒ पिब॑ । सोम॑म् । मदा॑य । कम् । श॒त॒क्र॒तो॒ इति॑ शतऽक्रतो । यम् । ते॒ । भा॒गम् । अधा॑रयन् । विश्वाः॑ । से॒हा॒नः । पृत॑नाः । उ॒रु । ज्रयः॑ । सम् । अ॒प्सु॒ऽजित् । म॒रुत्वा॑न् । इ॒न्द्र॒ । स॒त्ऽप॒ते॒ ॥ ८.३६.५
ऋग्वेद » मण्डल:8» सूक्त:36» मन्त्र:5
| अष्टक:6» अध्याय:3» वर्ग:18» मन्त्र:5
| मण्डल:8» अनुवाक:5» मन्त्र:5
0 बार पढ़ा गया
हरिशरण सिद्धान्तालंकार
'अश्वानां गवां' जनिता
पदार्थान्वयभाषाः - [१] हे प्रभो! आप ही (अश्वानाम्) = [अश् व्याप्तौ] कर्मों में व्याप्त होनेवाली कर्मेन्द्रियों के (जनिता) = उत्पादक हैं तथा (गवाम्) = [ गमयन्ति अर्थात्] अर्थों की ज्ञापक ज्ञानेन्द्रियों के भी आप ही (जनिता असि) = प्रादुर्भूत करनेवाले हैं। इन कर्मेन्द्रियों व ज्ञानेन्द्रियों को सशक्त बनाने के लिये आप सोम का पान करिये। अवशिष्ट मन्त्र भाग एक संख्या पर द्रष्टव्य है।
भावार्थभाषाः - भावार्थ- प्रभु सोमरक्षण द्वारा हमारी कर्मेन्द्रियों व ज्ञानेन्द्रियों को सशक्त बनाते हैं।
0 बार पढ़ा गया
डॉ. तुलसी राम
पदार्थान्वयभाषाः - You are the generator of the horses. You are the generator of cows. O lord of a hundred acts of divinity, accept the soma of the ecstasy of your creations who celebrate the joy of their being to the extent that they reflect your kindness and grace in their love of life. You are the conqueror in all world’s struggles for existence and survival, immanent in expansive spaces and beyond, the life of cosmic waters and the breath of mighty winds, lord of truth and reality of existence.
